Okul Öncesi Dönemde Kavram

Genel anlamda kavram;insan zihninde anlamlanmış farklı obje ve olguların ortak özelliklerini temsil eden bir yapıdır.Zihinde gerçekleşen bir olay olduğu için çocukta kavramların yerleşmesi, yavaş ve zor bir süreçtir.

Çocuklarda kavramların gelişmesi somuttan soyuta doğru bir yol izler.Çocuklar olgunlaştıkça ve öğrendikçe kavramlar daha net ve doğru hale gelir.

Çocuklar 1-2 yaşından itibaren kavramları kazanmaya başlarlar. 2-4 yaş,çocukta kavramların belirtilerinin net olarak ortaya çıktığı dönemdir.Erken çocukluk döneminde çocuklar nesneleri şekil,renk ve büyüklüğe göre gruplandırmayı öğrenirler.

NEDEN KAVRAM ÖĞRETİLİR?

Kavram öğretmenin amacı,çocukların yaşadıkları ortamı daha kolay tanımalarını sağlamaktır.

KAVRAM GELİŞTİRİCİ ÇALIŞMALARIN TEMELİ

Kavram, bir nesnenin veya düşüncenin zihindeki soyut veya genel tasarımı olarak ifade edilebilir.Ayrıca kavramlar, benzer özellikleri olan nesne, durum ve davranışların oluşturduğu soyut temsilcileridir.Varlıkların ve olayların belirli özelliklerini içeren ve herkes tarafından aynı şekilde algılanandır.Kavramlar, soyut ve somut olarak iki grupta ele alınır:

I. GRUP: Somut Kavramlar:

Bu kavramlar gözlem yoluyla öğrenilebildiği için öğrenmesi de kolay olan kavramlardır.Örneğin; şekil kavramı. 

II. GRUP: Soyut Kavramlar:

Bu kavramlar hissetme yoluyla öğrenilebilmektedir.Dolayısıyla öğrenimi güç olmaktadır. Örneğin; üzüntü gibi.

KAVRAM ÇEŞİTLERİ                                    ÖRNEK

Yer/konum bildiren kavramlar    üstünde-altında,sağında-

                                solunda vb.

Niteleme kavramları             uzun-kısa,kalın-ince,büyük-küçük

Zıtlık bildiren kavramlar       sıcak-soğuk,yumuşak-sert,

                                temiz-kirli

Miktar kavramları               az-çok,ağır-hafif,dolu-boş,

                                tam-yarım-çeyrek

Renk kavramları                 kırmızı,mavi,sarı,yeşil,turuncu

                                                                                mor,siyah,beyaz

Karşılaştırmalı kavramlar       daha geniş,daha büyük,daha ağır

En üst dereceyi bildiren        en dar,en büyük,en ağır

kavramlar

Eylem bildiren kavramlar        kes,al,atla,doldur

Genel kavramlar                 yiyecek,giyecek,hayvanlar,

                                bitkiler

ÖRNEK BİR ŞEKİL KAVRAMI ÖĞRETİMİ;

KAVRAM GELİŞTİRİCİ ÇALIŞMALAR HAZIRLANIRKEN DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR

• Çocukların gelişim özellikleri dikkate alınmalı
• Çocukların obje ve olaylar arasında neden sonuç ilişkileri kurmaları sağlanmalı
• Yönergeler basit,anlaşılır,açık ve net olmalı
• Çocukların çalışmalara aktif katılımı sağlanmalı
• Uygulamalar,basitten karmaşığa,bilinenden bilinmeyene doğru olmalıdır
• Her uygulama kendi içinde de basitten zora doğru bir sıra izlemelidir. 

KAYNAKÇA:

Semra ŞAHİN, Tuğba KARAASLAN, Şebnem K.ÇOBAN, Handan ERCAN: 

                       'ETKİNLİKLER KAVRAM ÖĞRETİMİ' 

                                Eğiten Kitap Yayınları 2011

İNTERNET KAYNAKLARI:

www.youtube.com.tr